Theo thống kê, cứ 330 người lớn thì có một người mắc bệnh Gout. Bệnh thường gặp ở nam giới (trên 95%), khỏe mạnh, thừa cân béo phì. Phụ nữ rất ít bị bệnh Gout, nếu bị thường là lứa tuổi trên 60. Bệnh gout, ngoài chế độ ăn uống, sử dụng thuốc tây, các bài thuốc điều trị bệnh gout theo đông y đã được đúc kết từ ngàn xưa và rất có công hiệu trong điều trị bệnh gout.
Theo đông y bệnh gout gọi là bệnh thống phong, là bệnh thuộc loại rối loạn chuyển hóa gây tăng hàm lượng acid uric trong huyết thanh. Bệnh thống phong là do ngoại tà xâm nhập cơ thể gây tắc nghẽn kinh lạc, khí huyết bị ứ trệ tại khớp, gây đau và làm cho sự co duỗi khó khăn. Bệnh đầu tiên bắt đầu ở cơ biểu, kinh lạc, bệnh lâu khiến tà khí vào gân xương, gây tổn thương tạng phủ, làm cho chức năng của khí huyết, tân dịch bị rối loạn.
Dựa theo các dấu hiệu bệnh chứng và nguyên do phát bệnh, đông y có phép biện chứng luận trị khác nhau.
Bài thuốc điều trị bệnh gout thể cấp tính
Biểu hiện chính là thể phong thấp nhiệt, đột ngột khớp ngón cái hoặc các ngón khác bị sưng nóng, đỏ, đau, không đụng vào được, lại kèm theo sốt, đau đầu, sợ lạnh hoặc bứt rứt, khát nước, miệng khô, tiểu vàng, lưỡi đỏ, rêu vàng bẩn, mạch sáp.
Cách điều trị bệnh gout thể cấp tính:
Trị liệu cần phải thanh nhiệt, thông lạc, khu phong, trừ thấp. Cần dùng phương “Bạch hổ gia quế chi thang gia giảm”.
Bài thuốc:
Nguyên liệu:
Thạch cao 40 – 60 g (sắc trước)
Tri mẫu 12 g
Quế chi 4 – 6 g
Bạch thược 12 g
Xích thược 12 g
Dây kim ngân 20 – 30 g
Phòng kỷ 10 g
Mộc thông 10 g
Gải đồng bì 10 g
Cam thảo 5 – 10 g
Bài thuốc điều trị bệnh gout thể cấp tính
Cách dùng:
Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần, suốt trong thời gian sưng đỏ nóng sốt.
Bài thuốc điều trị bệnh gout thể thấp nhiệt nặng như sưng tấy, đau nhiều:
Nguyên liệu:
Gia dây kim ngân 40 – 50 g
Thổ phục linh
Ý dĩ (tăng để trừ thấp)
Hoặc gia thuốc hoạt huyết: Đương quy, đan sâm, trạch lan, đào nhân, hồng hoa, tằm sa để hóa ứ chỉ thống.
Trường hợp có biểu chứng thì gia các vị quế chi, độc hoạt, tế tân để giải biểu, tán hàn, chỉ thống.
Bài thuốc điều trị bệnh gout thể mạn tính:
Biểu hiện nhiều khớp sưng đau, kéo dài, co duỗi khó, khớp sưng to, nóng, đỏ không rõ ràng nhưng đau nhiều, dị dạng, kèm tê dại, da tím, sạm đen. Khi chườm nóng, bệnh nhân thấy dễ chịu, mạch trầm huyền hoặc khẩn, lưỡi nhợt, rêu trắng, là triệu chứng của hàn thấp, ứ trệ.
Cách điều trị:
Trị liệu cần khu hàn, thông lạc, trừ thấp, chỉ thống.
Bài thuốc:
Nguyên liệu: Dùng chế ô đầu 4 – 5 g, tế tân 4 – 5 g (sắc trước), toàn quy 12 g, xích thược 12 g, uy linh tiên 10 g, thổ phục linh 16 g, tỳ giải 12 g, ý dĩ nhân 20 g, mộc thông 10 g, quế chi 4 – 6 g.
Cách dùng: sắc uống ngày 1 thang chia 2 – 3 lần.
Trường hợp sưng đau nhiều, cứng khớp, mạch hoãn hoạt, rêu lưỡi trắng bẩn dày, là triệu chứng của đàm trọc ứ trệ thì gia các vị như chích cương tàm, xuyên sơn giáp, hy thiêm thảo, hải đồng bì, để tăng tác dụng hoạt lạc, trừ đàm. Đau nhiều do huyết ứ, gây đau như bị dao đâm, mạch sáp, lưỡi tím bầm gia các vị ngô công, toàn yết, sao diên hồ sách để hoạt huyết, chỉ thống.
Trường hợp thận dương hư biểu hiện liệt dương, đau mỏi lưng gối, chân tay lạnh, sợ lạnh, lưỡi bệu, mạch trầm, hoãn vô lực thì gia các vị như bổ cốt chỉ, nhục thung dung, cốt toái bổ để bổ thận, kiện cốt, định thống. Có triệu chứng khí huyết hư gia các vị hoàng kỳ, đương quy, nhân sâm, bạch truật…
Ngoài ra, cũng còn nhiều bài thuốc điều trị dành cho các thể bệnh khác nhau.