BỒ KẾT,TẠO GIÁC

Bồ kết nhiều công dụng độc đáo

Từ trước đến nay, khi nhắc đến bồ kết, người ta thường chỉ nhắc đến câu “Bồ kết sạch gàu, mần chầu tốt tóc”. Tuy nhiên, còn nhiều công dụng độc đáo của bồ kết mà chúng ta chưa quan tâm đến...

Từ trước đến nay, khi nhắc đến bồ kết, người ta thường chỉnhắc đến câu “Bồ kết sạch gàu, mần chầu tốt tóc”. Tuy nhiên, còn nhiều côngdụng độc đáo của bồ kết mà chúng ta chưa quan tâm đến...

Mô tả cây

Bồ kết tên khoa học là Fructus Gleditschiae.

Còn gọi là bồ kếp, chùm kết, tạo giác, tạo giáp, trư nha tạogiác, thuộc họ Vang (Caesalpiniaceae).

Cây bồ kết cho những vị thuốc sau:

- Quả bồ kết (tạo giác - Fructus Gleditschiae), là quả bồkết chín khô. Khi dùng phải bỏ hạt, dùng sống hoặc tẩm nước cho mềm, sấy khô.Có khi đốt thành than, tán bột.

- Hạt bồ kết (tạo giác tử - Semen Gleditschiae), là hạt lấyở quả bồ kết chín đã phơi hay sấy khô.

- Gai bồ kết (tạo thích, tạo giác thích -  Spina Gleditschiae), là gai hái ở thân cây bồkết, đem về phơi hay sấy khô hoặc thái mỏng rồi phơi hay sấy khô. Chứa các hoạtchất kháng khuẩn và nấm. Nước sắc gai bồ kết có tác dụng ức chế tụ cầu vàng.

Theo Đông y, bồ kết vị cay mặn, tính hơi ôn, có độc, vào 2kinh Phế, Đại tràng. Có tác dụng thông khiếu, tiêu đờm, sát trùng; làm cho hắthơi. Dùng chữa trúng phong, cấm khẩu, tiêu thực, đờm suyễn, sáng mắt, ích tinh.

- Hạt bồ kết: trong các sách cổ nói hạt bồ kết vị cay, tínhôn, không độc. Có tác dụng thông đại tiện, bí kết, chữa mụn nhọt. Dùng liều 5 -10g dưới dạng thuốc sắc.

- Gai bồ kết: có vị cay, tính ôn không độc. Chữa ác sang,tiêu ung độc, làm thông sữa. Liều dùng 5 - 10g dưới dạng thuốc sắc.

Cả quả, hạt, lá và vỏ cây bồ kết đều có độc tính. Tính độcchỉ cao khi dùng làm thuốc mà không sao hay nướng thật vàng hoặc đốt thành than(dùng sống). Triệu chứng ngộ độc là tức ngực, nóng rát ở cổ, nôn ói; sau đótiêu chảy, tiêu ra nước có bọt, đau đầu, mệt mỏi, chân tay rã rời.

Hiện nay, một số bệnh viện dùng bồ kết để thông khoan, chữabí đại tiện và không trung tiện được sau khi mổ, chữa tắc ruột có kết quả, cóthể dùng cho trẻ em cả người lớn, thường chỉ sau 5 phút là tháo phân ngay.

Cách làm đơn giản như sau: lấy quả bồ kết, nướng thật vàng,đừng nướng cháy quá hay còn sống, bỏ hột đi rồi tán thành bột nhỏ. Lấy ốngthông, đầu có bôi vaselin hay dầu, rồi chấm vào bột bồ kết, sau đó cho vào hậumôn sâu độ 3 - 4cm, cứ thế làm 3 - 4 lần cho bột vào trong hậu môn, sau 2 - 5phút bệnh nhân đi ngoài được. Có trường hợp hậu phẫu không trung tiện được 2 -5 ngày, bệnh nhân trướng bụng, bí đại trung tiện, nôn mửa liên tục có khi nônra máu; làm như trên chỉ sau 2 phút trung tiện và đi ngoài được ngay.

Kinh nghiệm điều trị bằng bồ kết

Trị trúng phong cấm khẩu: dùng quả bồ kết bỏ hạt, lấy vỏnướng cháy nghiền thành bột, ngày uống 0,5 - 1g. Nếu sắc thì dùng 5 - 10g quảbồ kết bỏ hạt sắc uống.

Trị méo miệng do trúng gió: dùng khoảng 10 quả bồ kết nướnggiòn, tán nhỏ mịn, trộn với loại dấm tốt cho sền sệt. Miệng méo về bên trái thìđắp má bên phải và ngược lại. Khi nào khô thì hòa thêm dấm cho vừa dẻo để đắp.Cách này có tác dụng với người mới bị bệnh.

Trị co giật, kinh giản,đờm ngược lên nghẹt cổ, miệng sùi đờmdãi, hoặc hen suyễn, đờm kéo lên khò khè khó thở: dùng bột bồ kết đốt tồn tínhvà phèn phi lượng bằng nhau, trộn đều, hòa vào nước cho uống mỗi lần 0,5g, ngàyuống 3 - 6g cho đến khi nôn đờm ra hoặc hạ đờm xuống được thì thôi.

Trị trẻ nhỏ bị chốc đầu, rụng tóc: bồ kết đốt ra than, tánnhỏ rửa sạch vết chốc, rồi đắp than bồ kết lên.

Trị trẻ nhỏ chốc đầu, lở ngứa do nấm: ngâm bồ kết vào nướcnóng rửa sạch chỗ tổn thương, sau đó lấy bột bồ kết đã đốt tồn tính tán bột rắcvào.

Trị sâu răng, nhức răng: quả bồ kết tán nhỏ, đắp vào chânrăng, nếu chảy nước dãi thì nhổ đi; hoặc dùng bột bồ kết đốt tồn tính nhét vàochân răng.

Trị nhức răng, sâu răng: lấy quả bồ kết nướng cháy đen, bẻvụn rồi ngâm với rượu trắng (1 phần bồ kết, 4 phần rượu). Để qua 1 ngày, 1 đêmrồi mang thuốc này ra ngậm, nhổ đi rồi lại ngậm, làm vài ngày là khỏi.

Trị nghẹt mũi, khó thở hoặc viêm xoang: đốt quả bồ kết, xôngkhói vào mũi, mũi sẽ thông và dễ thở hơn.

Thông mũi, tỉnh não: hãm nước từ trái bồ kết tươi hoặc phơikhô nghiền nhỏ và pha nước uống, hương vị và mùi thơm của bồ kết có tác dụngthông tắc mũi, ngạt mũi, thông khí, sảng khoái tinh thần.

Trị ho: bồ kết 1g, quế chi 1g, đại táo 4g, cam thảo 2g, sinhkhương 1g, nước 600ml, sắc còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày.

Hỗ trợ giảm đường huyết: trong trái và gai bồ kết có một sốchất giúp hạ đường huyết rất hiệu quả, tuy không có tác dụng mạnh và giảm đườnghuyết nhanh như công dụng của insulin, nhưng nó có thể giúp bệnh nhân giảm mộtcách từ từ, ổn định mà không gây ra tụt huyết áp quá đột ngột. Trong chất keocủa hạt bồ kết tươi có chứa một số chất protein, đường tự nhiên, glycosid… giúpchất xơ hòa tan và những chất ổn định đường huyết. Người bị bệnh đái tháo đườngcó thể dùng tươi hoặc phơi khô trái bồ kết hãm nước rồi uống dần giúp trị bệnhđái tháo đường. Trong khi uống hàng ngày cần lưu ý lượng đường huyết để có liềulượng phù hợp.

Trị phụ nữ sưng vú: gai bồ kết thiêu tồn tính 40g, bạng phấn4g. Hai vị đều tán nhỏ, trộn đều, mỗi lần uống 4g.

Phòng bệnh cho sản phụ: lấy 1 chậu than củi đốt cháy đỏ rồirải 1 lượt quả bồ kết cùng 1 ít muối cho sản phụ xông.

Trị kiết lỵ kéo dài không khỏi: dùng 50g hạt bồ kết sao vànghơi sém, tán thành bột mịn, trộn với hồ nếp, hoàn viên to bằng hạt ngô. Ngàyuống 10 - 12 viên, chia làm 2 lần sáng, chiều.

Trị bí đại tiện: lấy 3 - 6g hạt bồ kết sắc đặc rồi uống.

Trị bí đại tiện: lấy 200 hạt bồ kết không mọt, không sâu,tẩm sữa rang vàng, tán nhỏ mịn, hòa với mật, làm thành viên to bằng hạt đậu to,mỗi lần uống 30 viên sau bữa ăn khoảng 30 phút.

Trị bí đại tiện, tắc ruột hoặc bụng trướng sau mổ khôngtrung tiện được, hoặc phù ứ nước: dùng bồ kết đốt tồn tính tán bột, trộn vớidầu đậu phộng hoặc dầu mè tẩm vào bông để vào trong hậu môn, làm vài lần sẽtrung tiện được và thông đại tiện.

Trị trẻ nhỏ bị đầy bụng: đốt quả bồ kết trên bếp than, hứngkhói vào bàn tay hoặc lá trầu rồi ép vào bụng trẻ.

Hỗ trợ tiêu hóa: trong thành phần của trái bồ kết có chứanhiều chất protein, vitamin E, glycosid (một loại có tính chất tẩy rửa nhẹgiống như thuốc xổ). Glycosid hơi độc nhưng lại có tác dụng thúc đẩy tiêu hóa,tăng lực co bóp cho trực tràng, dạ dày và ruột non, giúp việc hấp thụ thức ăn,hòa tan các chất xơ được diễn ra dễ dàng. Vì vậy, bồ kết được dùng để trị mộtsố bệnh về đường tiêu hóa, kiết lỵ, trẻ con bị đầy hơi, chống rối loạn tiêu hóacó hiệu quả khá tốt.

Trị trĩ: lấy 15 quả bồ kết cho vào nửa xô nước đun sôi kỹrồi đổ ra chậu, đợi đến khi nước bớt nóng, có thể thò tay vào được thì chongười bệnh ngồi vào chậu để ngâm. Đến khi nước nguội thì lấy tay đẩy búi trĩcho thụt vào và băng lại để giữ. Đồng thời lấy 5 quả bồ kết tẩm sữa nướng giòn,tán nhỏ mịn, hòa với mật, đường đặc cho vừa dẻo. Viên hỗn hợp trên thành từnghạt như hạt đậu, mỗi ngày uống 20 viên, uống hết chỗ thuốc đó thì thôi.

Trị giun kim: dùng bồ kết đốt tồn tính tán bột, trộn với dầuđậu phộng hoặc dầu mè tẩm vào bông để vào trong hậu môn, làm vào buổi tối, liêntiếp 3 ngày, mỗi ngày một lần.

Trị mụn nhọt sưng tấy, đau nhức: dùng 4 - 8g gai bồ kết sắcuống mỗi ngày.

Trị quai bị: lấy một lượng vừa đủ quả bồ kết, đốt thànhthan, tán bột mịn, trộn với dấm thanh. Lấy bông thấm thuốc này đắp lên chỗ quaibị, khoảng 20 - 30 phút lại thay thuốc 1 lần.

Trị trứng cá, tàn nhang: lấy 1 chén nhỏ hạt bồ kết, 40g hạnhnhân, hai thứ đem tán mịn. Buổi tối gần đi ngủ thì lấy 1 thìa hỗn hợp trên phaít nước cho sền sệt rồi bôi lên chỗ có trứng cá, tàn nhang. Sáng dậy rửa sạch.

Trị ghẻ lở lâu năm: lấy khoảng 10 quả bồ kết nhét vào dạ dàyheo (đã rửa sạch), buộc kín và nấu chín. Sau đó bỏ bồ kết và ăn hết dạ dày heo.Sau khi uống thuốc này, bệnh nhân sẽ bị đi ngoài lỏng nhưng không có gì đángngại.

Trị mụn nhọt bọc không vỡ mủ: gai bồ kết 5 - 10g nấu nướcuống. Có thể phối hợp gai bồ kết với kim ngân hoa, cam thảo, mỗi vị 2- 8g, sắcnước uống.

Dân gian còn có kinh nghiệm dùng gai bồ kết và quả bồ hònđốt thành than, tán bột mịn, trộn với bồ hóng bếp và nhựa thông làm cao dánnhọt cho rút mủ rất tốt.

Trị rụng tóc:

-  Gội đầu bằng bồ kếtnguyên chất: dùng khoảng 300g quả bồ kết khô và nấu với một lượng nước vừa đủđể có thể gội đầu. Nấu nước bồ kết và pha thêm với nước lạnh bên ngoài và gộiđầu đều đặn. Đây là cách trị rụng tóc đơn giản từ bồ kết mà người ông bà chúngta đã từng dùng.

-  Hương nhu và bồkết: đây là một sự kết hợp khá tốt để giúp mái tóc dày dặn và óng ả hơn.Câyhương nhu trắng có chứa tinh dầu, làm ra mồ hôi, làm thông thoáng da đầu, nhẹđầu, sảng khoái khi gội đầu, giúp tăng lưu thông khí huyết dưới da, kích thíchmọc tóc mới. Dược hiện đại đã chứng minh tinh dầu hương nhu có tác dụng chốngoxy hóa, chống nhiễm khuẩn. Có thể nấu chung hương nhu với quả bồ kết thành hỗnhợp và gội đầu hàng tuần để cảm nhận một mái tóc dày và mềm hơn mỗi ngày.

Lưu ý:

Trong cây bồ kết, cả trái, hạt, lá và vỏ đều có độc tính,nhưng tính độc chỉ cao khi dùng làm thuốc uống, còn nếu chỉ sử dụng ngoài dathì sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Người bị trúng độc từ bồ kết có các triệu chứng ngộ độc làtức ngực, nóng rát ở cổ, nôn ói; sau đó tiêu chảy, tiêu ra nước có bọt, đauđầu, mệt mỏi, chân tay rã rời.

Phụ nữ đang mang thai, tuyệt đối không được dùng bồ kết(trái, lá, gai), vì trong bồ kết có chất tẩy rửa, tính acid nhẹ gây hưng phấncổ tử cung dễ sinh non, sảy thai, và ảnh hưởng không tốt tới thai nhi dễ bịsinh con dị tật.

Những người có tỳ vị yếu cũng không nên dùng bồ kết vì sẽlàm trướng bụng, tức bụng, bụng thường kêu óc ách, ăn uống khó tiêu, rối loạntiêu hóa, làm mất ngủ…

Những người mắc bệnh về đường tiêu hóa, bệnh dạ dày, tátràng cũng không nên dùng sẽ làm cho bệnh nặng thêm, vì trong hạt bồ kết cóchất kích thích, tẩy rửa…

Những người đang đói không nên dùng bồ kết vì có thể gây ngộđộc, say bồ kết. Đặc biệt là những người có sức đề kháng yếu như người già, trẻnhỏ có thể dẫn đến các triệu chứng mệt mỏi như bị ngộ độc thực phẩm.

Lương y HOÀNG DUY TÂN

Những điều cần lưu ý :

• Hiệu quả công dụng có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của từng người
• Những thông tin trên bài viết  này chỉ có tính chất tham khảo, khi  sử dụng phải theo chỉ định của  bác sĩ.

*************************************************************************

Quả phơi khô.

Giá Bán:30.000đ/100g (giá bán này áp dụng đến 500g,mua trên 500g giá sẽ giảm theo số lượng hàng mua)

Liên hệ đặt hàng và giao hàng nhanh tận nơi  24/24h tất cả các ngày trong tuần.

Hotline / Zalo:   0964 239 568 - 0989 102 249

Email: ducle568@gmail.com  - Website:caythuocnam.com.vn 

Add :90/14/16 , Trần Văn Ơn , P.Tân Sơn Nhì , Q.Tân Phú ,TP.Hồ Chí Minh. 

+ Khách hàng ở nội thành Tp.HCM  được miễn phí  ship cho đơn hàng từ 300k trở lên, các quận huyện ngoại thành được miễn phí ship cho đơn hàng từ 450k trở lên. Những đơn hàng dưới số tiền trên sẽ cộng thêm 15k-30k cho 1 đơn hàng (tùy theo loại hàng có thể được miễn phí ship 1 phần hoặc toàn bộ đơn hàng).  

+ Khách hàng ở các tỉnh tùy theo giá trị đơn hàng có thể được miễn phí ship 1 phần hoặc toàn bộ đơn hàng. Phí ship COD đi tỉnh cho 1 kg đầu tiên=35k-40k, mỗi kg tiếp theo cộng thêm 5-7k/1kg . đơn hàng trên 600k sẽ được miễn phí ship cho toàn bộ đơn hàng.

+ Khách hàng ở tỉnh sẽ được gửi COD (giao hàng thu tiền) qua bưu điện hoặc các công ty giao hàng chuyên nghiệp, gửi qua hệ thống xe khách theo yêu cầu của khách hàng.

+ Tất cả các mặt hàng bán trên Website:caythuocnam.com.vn  là đúng loại, không nhầm lẫn pha trộn và luôn là loại có chất lượng tốt, được xem hàng trước khi trả tiền, được đổi hoặc trả lại và được hoàn 100%. tiền hàng.

Viết đánh giá